Artykuły i informacje na miarę 21 wieku

Blog

Historia techniki radiowej na ziemiach polskich

Cofając się niespełna sto lat wstecz i jadąc kilkaset kilometrów na wschód od polskiej granicy, trafimy w okolice dawnej Polski, gdzie początkiem ubiegłego wieku prężnie rozwijano nowe technologie z zakresu techniki radiowej. Miejscem tym jest Wileńszczyzna, na której w trzeciej dekadzie XX. wieku rozpoczął działalność ośrodek produkujący kompletne odbiorniki radiowe i prowadzący kooperację na polu dostaw komponentów radiowych dla innych wykonawców.

Początki wileńskiego producenta radioodbiorników

W 1925 roku w Wilnie rozpoczęło działalność Towarzystwo Radiotechniczne „Elektrit”. W dwudziestoleciu międzywojennym był to największy w regionie zakład produkujący podzespoły do komunikacji radiowej.  Założycielami firmy było trzech obywateli pochodzenia żydowskiego: Nachman Lewin i bracia Chwolesowie – Samuel i Grzegorz. Początki były skromne. Przy ulicy Wileńskiej 24 istniał zakład usługowy i sklep. W zakładzie naprawiano sprowadzane radia. Takie elementy, jak uszkodzone potencjometry, obudowy i głośniki otrzymywały tam drugie życie. W sklepie natomiast zajmowano się sprzedażą radioodbiorników.

potencjometry

Rozwój firmy i gwałtowny upadek

W 1927 roku zakład usługowy poszerzył zakres działania o produkcję prostych podzespołów używanych w radiach. Na fali rosnącej popularności komunikacji radiowej, ostatecznie w Wilnie powstała rozgłośnia radiowa, a Elektrit rozpoczął własną produkcję i zaczął wytwarzać transformatory, głośniki, potencjometry i mnóstwo innych pomniejszych części do odbiorników radiowych. Od 1934 Elektrit produkował już kompletne odbiorniki na mocy umowy licencyjnej podpisanej z austriacką stołeczną firmą o nazwie Minerwa.

Elektrit rozrósł się tak bardzo, że stał się jedyną polską firmą eksportującą sprzęt radiowy do krajów Bliskiego Wschodu, obecnej Republiki Południowej Afryki i do Indii. Koniec działalności przyszedł nagle, wraz z wybuchem II. wojny światowej. Na mocy układu z Niemcami, Związek Radziecki zajął Wilno i przeniósł zakłady wraz z załogą do Mińska.