Kryminologia i kryminalistyka to dwie pokrewne dyscypliny naukowe, dzięki którym wykrywanie sprawców na podstawie mikrośladów stało się oczywistością. Zapewniły nam przewagę w walce ze światem przestępczym i umożliwiły zapobieganie kolejnym zbrodniom. Mało kto wie, że współczesna kryminologia i kryminalistyka nigdy by nie powstały, gdyby nie kilku dziewiętnastowiecznych pionierów, szukających sposobu na ujawnienie dotychczas bezkarnych sprawców.
Kryminologia i kryminalistyka na polskich uczelniach
Choć studia o specjalności Kryminologia i kryminalistyka stosunkowo od niedawna umożliwiają nam kształcenie się w Polsce w tych niesamowitych dyscyplinach naukowych, to jednak zajmujący się nią specjaliści od wielu już lat pełnią służbę w policji i innych formacjach występujących pod wspólną nazwą „organów ścigania” na całym świecie. Z całą pewnością w innych krajach kryminologia i kryminalistyka osiągnęły do tej pory wyższy poziom rozwoju. Było to podyktowane przede wszystkim wysokim wskaźnikiem przestępczości, również tej najpoważniejszej, związanej z działalnością zorganizowanych grup przestępczych, karteli narkotykowych oraz – co również miało spore znaczenie – rozsławianych przez film i literaturę seryjnych morderców.
Obecnie, m. in. dzięki polskim uczelniom, które otworzyły kierunki ze specjalizacją „Kryminologia i kryminalistyka”, w błyskawicznym tempie nadrabiamy zaległości w tych dziedzinach nauki. Nie tylko ze względu na potrzeby, ale przede wszystkim po to, by móc działać prewencyjnie, ponieważ specjaliści od kryminologii i kryminalistyki są najlepszą gwarancją tego, że żadna zbrodnia nie pozostanie nieukarana.
Żmudne dochodzenie do prawdy
Mimo iż obecnie kryminologia i kryminalistyka kojarzą się wszystkim z najnowszymi osiągnięciami nauki i techniki, z wykrywaniem sprawców po analizie mikrośladów, analiz balistycznych i próbek DNA, obecne zaawansowanie poszczególnych metod możliwe stało się wyłącznie dzięki grupce zapalonych pionierów starających się dochodzić prawdy za pomocą dostępnych niegdyś, mocno ograniczonych środków. Pierwsze próby opracowania metod wykrywania sprawców przestępstw na podstawie pozostawionych śladów oraz na podstawie czegoś, co dziś nazwalibyśmy rysem psychologicznym, zaczęto podejmować w drugiej połowie XIX wieku. Nie znaczy to jednak, że i wcześniej nie posługiwano się różnymi metodami naukowymi w tropieniu przestępców. Jednak to właśnie w drugiej połowie XIX wieku zarówno kryminologia, jak i kryminalistyka, zaczęły się kształtować i przybierać formę odrębnych dyscyplin naukowych.
Prawdziwy przełom przyszedł jednak dopiero w okresie 20-lecia międzywojennego. Wówczas to metody śledcze oparte na naukowych podstawach zaczęły być wykorzystywane przez organy ścigania w ich codziennej pracy.
Postępujący od tamtego czasu systematyczny rozwój sprawił, że kryminologia i kryminalistyka osiągnęły status dyscyplin naukowych korzystających z najnowszych i najdroższych rozwiązań naukowych. Nadal jednak znaleźć w nich można bardzo wiele z czasów, gdy o DNA nikt jeszcze nie słyszał.