Pomimo rozbudowane sieci służb specjalnych i mundurowych, a także rzeszy urzędników i wyspecjalizowanych pracowników skarbówki, w Polsce nadal funkcjonują zorganizowane grupy przestępcze parające się wyłudzaniem podatków, kredytów bankowych oraz hazardem. W wyniku takich działań skarb państwa traci rocznie wiele milionów złotych, a przestępcy w tzw. białych kołnierzykach w dużej mierze pozostają bezkarni. Jakie kary przewiduje polskie prawo wobec przestępstw skarbowych?
Rodzaje czynów zabronionych
W polskim Kodeksie karnym skarbowym zawarte są dwa rodzaje czynów zabronionych, a mianowicie przestępstwa skarbowe oraz wykroczenia skarbowe. Zgodnie z zapisami Kodeksu karnego skarbowego (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm.) za przestępstwo skarbowe uznaje się czyn zabroniony pod groźbą kary grzywny, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. Wykroczenie skarbowe to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartości przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, które obowiązywało w czasie jego popełnienia.
Przewidziane kary
W obecnym Kodeksie karnym skarbowym za oszustwa skarbowe grożą kary grzywny, ograniczenia wolności, a nawet kary wieloletniego pozbawienia wolności. Posiłkując się monografią „Postępowanie karne. Kazusy z rozwiązaniami” można z całą stanowczością stwierdzić, że wykroczenia skarbowe są zazwyczaj zagrożone taką samą karą, a więc grzywną w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Ograniczenie wolności
Przewiduje się, że w najbliższej przyszłości osoby dokonujące wielomilionowych nadużyć finansowych mogą trafić do więzienia nawet na 25 lat. W obecnym systemie prawnym kara ograniczenia wolności została przewidziana w przypadku jedynie jednego przestępstwa skarbowego, a mianowicie podczas nielegalnej sprzedaży losów lub innych dowodów udziału w grze losowej (art. 110 k.k.s.). Według art. 26 § 1 k.k.s. sąd może wymierzyć karę ograniczenia wolność zamiast kary pozbawienia wolności. Kara ograniczenia wolności wiąże się również z obowiązkiem uiszczenia w całości uszczuplonej przez skazanego należności publicznoprawnej (art. 188 k.k.s.). Polskie prawo przewiduje karę ograniczenia wolności za przestępstwa skarbowe w wymierzę od 1 miesiąca do 2 lat. Kara polega zazwyczaj na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne. Skazany na karę ograniczenia wolności nie może bez zgody sądu zmieniać swojego miejsca pobytu, a także musi udzielać wyczerpujących wyjaśnień odnośnie przebiegu odbywania kary.